Wat je kan doen tegen laag­ge­let­terd­heid bij kin­de­r­en én vol­was­se­nen…

Laaggeletterdheid, de cijfers zijn schokkend: 2,5 miljoen volwassenen in Nederland kunnen niet goed lezen, schrijven en/of rekenen. Van 8 t/m 15 september was de week van het lezen en schrijven, waarbij op diverse plaatsen en op verschillende manieren aandacht werd besteed aan het verminderen en voorkomen van laaggeletterdheid. In onze ogen is dit een hele goede zaak en zou het mooi zijn als diverse initiatieven omgezet worden in laagdrempelige leerprogramma’s. 

Laaggeletterdheid heeft ernstige gevolgen…

Dat zo’n grote groep volwassenen laaggeletterd is, is niet het enige probleem…  Doordat volwassenen niet (goed) kunnen lezen en schrijven, helpen zij hun kinderen vaak ook niet om hun taal te ontwikkelen. Neem het voorlezen, dat valt weg als de ouders niet kunnen lezen. Terwijl dit een heel belangrijk onderdeel is om de woordenschat van kinderen te vergroten. Daarbij zie je dat de kinderen niet uitgedaagd worden om te praten, te vertellen en hun taal te ontwikkelen.  Uit onderzoek blijkt dat veel kinderen van laaggeletterde ouders een flinke taalachterstand hebben.

Aan de slag met de laaggeletterdheid, het is makkelijker dan je denkt!

Maak jezelf bewust van het effect van oefenen… Wanneer je niets doet om je kind te helpen met de taalontwikkeling, dan is de kans groot dat hij/ zij een taalachterstand oploopt. Wanneer je ervoor kiest om ervoor te zorgen dat je kind wél een goede woordenschat kan ontwikkelen, dan zorg je ervoor dat hij/ zij veel beter mee kan komen op school. Daarmee vergroot je ook de mogelijkheden voor een goede opleiding en baan, dus voor de toekomst. En het mooie is, dat dat helemaal niet lastig hoeft te zijn! Hieronder geven we jou enkele mogelijkheden en praktische tips.

Uit je comfort zone stappen kan jou heel veel opleveren

Gedeelde smart is halve smart… Wanneer je als ouder niet (goed) kan lezen en schrijven, dan kun je ervoor kiezen om samen met je kind de taal te ontwikkelen. Vraag gerust een gesprek aan met de leerkracht van je kind om te vragen of jij lesmateriaal kan krijgen om thuis samen met je kind te oefenen. De leerkracht zal het stoer van jou vinden dat je daarom vraagt! Je helpt jezelf én je kind hiermee. 

Goed startpunt om het lezen en schrijven te gaan verbeteren

Ga naar de bibliotheek! Zaken die voor velen vanzelfsprekend zijn, zijn voor de groep laaggeletterden een obstakel. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het aanmelden bij de bibliotheek. Daarvoor moet je kunnen lezen en een formulier in kunnen vullen… Nou zijn de bibliotheek medewerkers erop gericht om het lezen voor iedereen mogelijk te maken, dus helpen zij jou graag bij het aanmelden. Zij organiseren daarbij vaak activiteiten om laaggeletterden te helpen om het lezen en schrijven te verbeteren. Helaas is door schaamte deze drempel voor veel laaggeletterde volwassenen te hoog. Ik kan alleen maar zeggen: ga gewoon naar de bibliotheek toe en vraag een medewerker om informatie. Je helpt jezelf én je kind ermee!

Laagdrempelig én gratis!

Voor kinderen tot 18 jaar is het bibliotheek abonnement gratis. Dat betekent dat het lenen van prentenboeken voor je kinderen niets kost. In prentenboeken staan alleen maar plaatjes. Dit is een prima manier om de taalontwikkeling van je kind te stimuleren, zonder dat er een woord gelezen hoeft te worden. Vervolgens kan je boeken gaan lenen voor beginnende lezers. Hierin staan plaatjes met daaronder het woord, waardoor je letters kan gaan herkennen.  Op deze manier kun je samen met je kind stapje voor stapje leren lezen.
Daarnaast bieden buurthuizen vaak hulp aan om de Nederlandse taal en het lezen te verbeteren.

Lezen is stap 1, schrijven is stap 2…

Het is al heel waardevol als je (beter) leert lezen, maar als je daarbij leert schrijven, dan zet je écht een grote stap vooruit! In de boekenwinkel en bij de HEMA zijn oefenschriften te koop, waarin je vanaf de basis leert schrijven. Vraag gerust advies in de bibliotheek of aan de leerkracht van je kind.

Typen is stap 3…

En als je dan toch de letters gaat leren kennen, dan kun je ook de volgende stap nemen en dat is het typen. Het typen is belangrijk om de smartphone en de computer te gaan gebruiken. In de bibliotheek zijn er mensen die jou hiermee kunnen helpen. Doe het stapje voor stapje, dan zie je sneller resultaat en dan is het goed te doen.

• Daag je kind uit om te praten.  De meest eenvoudige manier om de taalvaardigheid van je kind te verbeteren is door hem/ haar uit te dagen om te praten. Dit doe je door vragen te stellen, bijvoorbeeld over de omgeving: Hoe heet dat dier? Is het groot of klein? Hoe veel poten heeft het, wat voor een geluid maakt het? Enzovoorts. 
• Ga bewust voorwerpen in je omgeving opnoemen en zeg er iets over, of omschrijf situaties, bijvoorbeeld: kijk, die kat ziet een vlieg en probeert hem te pakken. O, wat een sprong! Mis, de vlieg is al weg. 
• Geef je kind een opdracht in huis of in de supermarkt, bijvoorbeeld: zet de blauwe beker op tafel, of pak een rode paprika. 
• Laat je kind vertellen over iets wat hij/ zij gezien of meegemaakt heeft. Stel vragen om je kind uit te dagen om verder te vertellen. 

Stel je vraag aan Praatjuf

Wanneer je vragen hebt over het verbeteren van het lezen en schrijven, kun je Praatjuf bellen. Met name op basisscholen helpen wij veel kinderen met het verbeteren van lezen, schrijven en de taalvaardigheid. Wij zien dat er steeds meer kinderen zijn met een taalachterstand. Een groot deel van deze kinderen hebben laaggeletterde ouders. Daarom vinden wij het belangrijk dat deze ouders, samen met hun kinderen leren om te lezen en te schrijven. Hierdoor kunnen de kinderen thuis veel beter oefenen, waardoor hun toekomstkansen aanzienlijk verbeteren. 

Verbeter zo eenvoudig mogelijk de taalvaardigheid bij je kind én bij jezelf

Om het jou makkelijk te maken, hebben we onder elkaar gezet wat je allemaal kan doen om de taalvaardigheid van je kind en van jezelf te verbeteren. Veel van deze oefeningen kun je gewoon tussendoor doen, bijvoorbeeld tijdens het lopen of in de supermarkt. Eenvoudiger kan niet!

Maak er gewoonte van om enkele van deze oefeningen elke de dag te doen:

• Benoem wat je ziet in prentenboeken
• Laat je kind benoemen wat hij/ zij ziet in prentenboeken en stel vragen
• Stel vragen aan je kind
• Beschrijf voorwerpen en gebeurtenissen in je omgeving
• Geef  je kind opdrachten
• Laat je kind vertellen
• Leer de letters met behulp van boeken voor beginnende lezers
• Leer de letters op te schrijven met behulp van oefenschriftje
• Als je kan lezen en schrijven, dan kun je leren typen
• Stimuleer je kind om te lezen en lees dezelfde boeken

Neem voor meer informatie en vragen contact op met Praatjuf.