Wat is stotteren?

Stotteren is een spraakstoornis waarbij de spraakbeweging niet vloeiend verloopt. Klanken of lettergrepen worden herhaald of verlengd. Soms worden ze met veel spanning uit de mond geperst. Daarnaast kunnen zich verschillende symptomen voordoen; meebewegingen in het gezicht en van lichaamsdelen, verstoring van de adem, transpireren en spanning.

Behalve deze zichtbare en hoorbare symptomen zijn er ook verborgen symptomen, zoals het vermijden van situaties, het omzeilen van bepaalde woorden/klanken, het gebrek aan zelfvertrouwen en de angst om te spreken. Stotteren kan de communicatie ernstig verstoren.

Er zijn verschillende theorieën over de oorzaak van stotteren. Vroeger zag men stotteren vooral als aangeleerd gedrag, tegenwoordig als een aanleg tot ontregeling van de zgn. spraakmotorische processen. Denk daarbij aan ademhaling, stemgebruik en articulatie. Emoties en gedachten rondom het spreken hebben ook invloed op stotteren, net als bepaalde omgevingsfactoren.

Stotteren begint meestal bij kinderen tussen de twee en zeven jaar, maar kan zich ook op latere leeftijd ontwikkelen, bijvoorbeeld tijdens de puberteit.

Bij de meeste kinderen gaat stotteren vanzelf over, maar bij sommige kinderen is behandeling door een logopedist of stottertherapeut nodig. Het is dan belangrijk om snel met de therapie te beginnen; dit verhoogt de kans op herstel.

Met de zgn. Screenings Lijst voor Stotteren (SLS) kan worden onderzocht of verwijzing naar een logopedist geïndiceerd is.

Meer informatie over stotteren en het online invullen van de SLS: www.stotteren.nl

Wat doet de logopedist?

Praatjuf doet eerst onderzoek doen naar de oorzaak van het stotteren. Zijn er problemen op het gebied van de spraakmotoriek, emotionele factoren, omgevingsfactoren of combinaties daarvan?  De logopedist gaat na hoe het stotteren zich heeft ontwikkeld en in welke fase het stotteren zich bevindt. Bij het opstellen van het behandelprogramma houdt de logopedist rekening met deze ontwikkelingsfase.

Als het gaat om een kind, worden ook de ouders of verzorgers en eventueel het gezin bij de behandeling betrokken. Soms bestaat de begeleiding uit 'indirecte' therapie, waarbij de ouders of verzorgers van het kind voorlichting en advies krijgen. Het kind kan ook zelf 'direct' behandeld worden, maar niet zonder medewerking van zijn omgeving.

Als het gaat om volwassenen bij wie het stotteren zich al verder ontwikkeld heeft, richt de behandeling zich op de factoren die het totale stotterprobleem beïnvloeden: emoties, gedachten en omgeving. Wanneer deze minder invloed hebben op het stotteren, wordt het accent van de behandeling meer verschoven naar de zgn. vloeiendheidstraining. Denk hierbij aan het aanleren van een vertraging van het spreektempo en aan spreektechnische vaardigheden. De logopedist gebruikt daarbij bijvoorbeeld adem-  en ontspanningsoefeningen. Volwassenen die stotteren kunnen terecht bij Praatcoach.

Het onderzoek en de behandeling van stotteren wordt als regel vergoed door de ziektekostenverzekeraars, na verwijzing door huisarts of medisch specialist.