Wat is strottenhoofdkanker?

Strottenhoofdkanker is een van de vele vormen van kanker: een kwaadaardige tumor in het strottenhoofd. Hoe deze vorm van kanker precies ontstaat, is onbekend. Wel is bekend dat roken, vooral het inhaleren van sigaretten-  en sigarenrook, en alcoholgebruik de kans op deze vorm van kanker vergroten. Strottenhoofdkanker komt meer bij mannen voor dan bij vrouwen.

De eerste klachten zijn afhankelijk van de plaats van de tumor. Bij een tumor die ontstaat bij de stembanden, treedt heesheid op. Deze heesheid begint wisselend van aard, maar wordt steeds erger. Hoe vroeger de tumor ontdekt wordt, hoe minder schade er kan ontstaan. Bij aanhoudende heesheid of vage slikklachten is het daarom raadzaam naar de huisarts te gaan.

Door middel van een kijkoperatie, waarbij een stukje weefsel wordt weggenomen voor onderzoek, kan strottenhoofdkanker vastgesteld worden. Vervolgens zijn er verschillende behandelmethoden, vaak in combinatie.

De meest toegepaste behandelingen zijn:

• een bestralingskuur (radiotherapie),
• een operatie (meestal wordt een deel van de stemplooien of een stemplooi geheel weggehaald, soms moet het hele strottenhoofd worden verwijderd),
• een behandeling met medicijnen (chemotherapie).

Wat doet de logopedist?

Praatjuf doet onderzoek naar de nog overgebleven mogelijkheden van de stem.

Wanneer een kleine stemplooi-operatie of een bestralingskuur heeft plaatsgevonden, kan de logopedist leren de nog overgebleven mogelijkheden van de stem te benutten. In de behandeling wordt onder meer aandacht gegeven aan de lichaamshouding, een belangrijke voorwaarde voor goed stemgebruik. De logopedist werkt samen met de cliënt ook aan de ademhaling en aan een economische manier van stemgebruik.

Na verwijdering van het hele strottenhoofd, de zgn. laryngectomie, moet iemand op een andere manier leren spreken. Met het strottenhoofd zijn immers ook de stemplooien verwijderd. De slokdarmspier kan het werk van de stemplooien in dat geval overnemen: er moet dan lucht langs deze spier gaan, zodat deze in trilling gebracht wordt. De logopedist gebruikt een techniek die verwant is aan 'boeren', zo ontstaat geluid waarmee de cliënt kan leren spreken. De logopedist geeft hierbij advies en begeleiding.

Tegenwoordig wordt vaak een zgn. ventielstemprothese geplaatst, ook 'knoopje' of 'button' genoemd. Meestal kan iemand hiermee na de operatie al vrij snel spreken. Eventueel wordt er gebruik gemaakt van elektronische spreekapparatuur. Na de logopedische behandeling kan de cliënt zich meestal weer goed verstaanbaar maken.

Het onderzoek en de behandeling bij strottenhoofdkanker worden als regel vergoed door de ziektekostenverzekeraars, na verwijzing door huisarts of medisch specialist.