Als je kind hees is: wat stem­klach­ten ons ver­tel­len

Sommige kinderen klinken schor of hees zonder verkouden te zijn. Dan is het goed om even stil te staan bij wat die stem ons eigenlijk vertelt. Want een hese stem is soms meer dan ‘veel praten’.

Herken je deze signalen?

• Je kind klinkt bijna elke dag hees, vooral ’s avonds of na school.
• De stem klinkt ‘nattig’, alsof er slijm op zit – ook zonder snotneus.
• Je hoort vaak keelschrapen of kuchjes, zonder dat er iets ‘vastzit’.
• Je kind mijdt spreken of wordt moe van praten.
• De stem slaat soms over of klinkt ‘ver weg’.

Ouders beschrijven soms dat hun kind “zachtjes praat zonder energie” of “plots niet uit zijn woorden komt tijdens het zingen of lezen”.

Hoe ontstaat het?

Bij kinderen zijn stemklachten vaak functioneel: de stem wordt intensief of verkeerd gebruikt. Denk aan:

• Veel roepen op school of tijdens het buitenspelen
• Fluisteren of schrapen bij spanning of verkoudheid
• Moeite met stemcontrole bij grote emoties

Soms zit het ook dieper:

• Keelspanning bij faalangst of overprikkeling
• Terugkerende infecties of vergrote amandelen
• Verkeerde spreekgewoonten die ‘ingesleten’ zijn

Wat kun je als ouder doen?

1. Observeer zonder paniek: Let op wanneer de stem verandert. Is het na schooltijd? Na zingen? Bij spanning? Deze patronen helpen bij het inschatten van de oorzaak.

2. Vermijd stemvalkuilen: Geen frisdrank of melk voor het spreken, Niet fluisteren (zwaarder dan je denkt!)

3. Geen stemverheffing bij frustratie. Help je kind op een andere manier uitdrukking te geven. Bied alternatieven.

Logopedie leert kinderen technieken als:

1. Huffen (zachte luchtstoot)
2. Slikken in plaats van schrapen
3. Lax Vox (stem ontspannen via bubbelen)
4. Deze spelvormen helpen je kind een andere manier van stemgebruik aan te leren.

Gebruik stemhygiëne

1. Laat je kind water drinken gedurende de dag
2. Vermijd geforceerd praten of zingen
3. Zorg voor stemrust bij keelpijn of stemvermoeidheid

Wanneer schakel je de huisarts in?

Als je merkt dat:

• de heesheid langer dan drie weken aanhoudt
• je kind vaak moet hoesten of schrapen zonder verkoudheid
• er keelpijn of druk in de keel optreedt zonder medische oorzaak

Dan is het verstandig de huisarts te betrekken. Die kan lichamelijke oorzaken uitsluiten (zoals reflux, allergie of spanning in de keelspieren) of doorverwijzen naar de logopedist of KNO-arts. Een samenwerking tussen ouder, huisarts en logopedist biedt de beste zorg.

Wat kan logopedie betekenen?

Een logopedist onderzoekt hoe je kind zijn stem gebruikt en leert hem of haar – op speelse manier – hoe het anders kan. Daarbij staat plezier, herkenning en positieve feedback centraal. Geen eindeloze herhaling, maar motiverende oefeningen met effect.