Het ef­­fect van taa­lach­ter­­stand op het ge­­drag van kin­­de­r­en

Taalachterstand is het meest duidelijk op de basisschool

Kinderen met taalachterstand begrijpen niet wat ze lezen en kunnen niet volgen wat de leraar vertelt. Zij moeten in de klas zitten, op gezette tijden stil zijn luisteren en zelfstandig werken. Als kinderen een geringe taalachterstand hebben, dan is dit al lastig. Wanneer er sprake is van een flinke taalachterstand, dan is er van stil zitten doorgaans geen sprake meer. Wij zien dit gedrag ook terug in de praktijk. Het is altijd mooi om dit gedrag te zien veranderen na een aantal logopedie lessen. Om te zien wat er met een kind gebeurt als ze wél snappen wat er gezegd wordt. Kinderen met taalachterstand reageren vaak door:

• De clown uithangen
• Snel boos worden
• Driftig worden
• Achterstevoren zitten
• Wegdromen/ in zichzelf keren
• Naar buiten kijken
• Slechte concentratie
• Kletsen onder de uitleg
• Opdrachten niet uitvoeren
• Niet zelfstandig kunnen werken
• Andere kinderen pesten tijdens de uitleg 
• Van hun plek gaan
• Irritante geluiden maken
• De les op een andere manier te verstoren

Dat wil overigens niet zeggen dat alle kinderen die dit gedrag vertonen een taalachterstand hebben! Met dit gedrag ‘vertellen’ kinderen meestal dat er ‘iets’ aan de hand is. Dat kan een taalachterstand zijn, maar dat kan ook totaal iets anders zijn, of een combinatie van een taalachterstand en iets anders.

Hoe ontdek je taalachterstand bij peuters?

In de eerste 4 jaar ontwikkelt de basis van de taal zich. Normaal begint een kind tussen 1 en 1,5 jaar woordjes te zeggen. Jonge kinderen worden op het consultatiebureau getest op taal. Daarna zijn het de leraren op de basisschool die het merken als een kind niet mee kan komen met de rest. Zij merken bijvoorbeeld dat het kind korte opdrachten niet goed begrijpt. Op de scholen waar wij werken weten de leraren waar ze op moeten letten. Ze vragen dan ook regelmatig of wij kinderen willen testen. Soms is het de IB-er (Intern Begeleider) en soms ook ouders die willen weten of er sprake is van een taalachterstand. 

Waardoor worden taalachterstanden veroorzaakt?

Soms heeft de taalachterstand een medische oorzaak, of komt het doordat het kind gewoon niet genoeg taal aangeboden heeft gekregen. Soms spelen er andere oorzaken, bijvoorbeeld als kinderen langdurig ziek zijn geweest, autistisch spectrum syndroom hebben of als kinderen meertalig opgevoed worden. Wanneer kinderen al van jongs af aan 2 talen leren, dan zijn van de honderd woorden slechts zo’n 50 woorden in het Nederlands. Hierdoor krijgen ze minder Nederlandse woorden aangeboden.  

Een andere oorzaak zien wij in de trend om kinderen al op jonge leeftijd veel tijd door te laten brengen voor de TV of achter een scherm. Wij horen vaak van de kinderen: “Ik heb op de iPad gezeten” of “Ik heb gegamed.” Ze worden dan niet aangemoedigd om over woorden na te denken, daarbij zijn het vaak dezelfde woorden die de kinderen te horen krijgen. Taalachterstand kan op zichzelf staan, er zijn dan geen andere oorzaken. Of er is een andere oorzaak zijn waardoor er een secundaire taalachterstand is.  

Hoe kan je een taalachterstand voorkomen of verminderen?

Door al vanaf dat ze baby zijn veel tegen je kind te praten, kan je ervoor zorgen dat je kind vertrouwd raakt met taal en veel verschillende woorden leert. Vanaf de peuterleeftijd kun je de taal verbeteren  door:

• Prentenboeken te lezen 
• Voor te lezen
• Zelf laten lezen
• Spelletjes te spelen 
• Bespreken wat je om je heen ziet
• Opdrachten te geven
• Vragen te stellen
• Veel taal aan te bieden
• Veel te praten en te vragen

Het oefenen met je kind is essentieel om een achterstand te voorkomen en te verhelpen. Als een kind logopedie krijgt, dan is dat een half uurtje per week. Dat alleen is onvoldoende om een achterstand in te lopen. Thuis oefenen is belangrijk, daarnaast wordt er op school extra aandacht aan gegeven. Wanneer je wilt weten of er bij je kind sprake is van een taalachterstand, dan kun je met verwijzing van huisarts een afspraak maken. En via de gratis Praatjuf Logopedie Check App welke te downloaden is via de App Store en Google Play. 

Het effect dat wij zien na logopedie behandelingen

Na een aantal logopedie behandelingen zien wij vooruitgang in de taal. Daarnaast zien wij nog een belangrijke verandering en dat is dat er geen frustratie meer is. Dat kinderen kunnen uiten wat ze willen uiten. Voor kinderen is het enorm belangrijk om begrepen te worden, om te kunnen vertellen wat hij/ zij meegemaakt heeft en wat er aan de hand is. Ik maak regelmatig mee dat kinderen op de vloer gaan liggen omdat ze een woordje niet gehoord hebben of geen fouten durven maken. En na een paar behandelingen hebben ze door dat ze fouten mógen maken en dat ze gehoord worden. Dan vertonen ze dat gedrag niet meer. Ze merken dat ze begrepen worden. Ze hoeven geen dwars gedrag meer te vertonen uit onmacht en om te verbergen dat ze het niet snappen. 

Waarom is het waardevol om de taal te verbeteren?

Het is enorm belangrijk om de taal te verbeteren als er sprake is van een taalachterstand. Je moet namelijk een groot deel van de tekst begrijpen om het verhaal te kunnen volgen. Daarbij verandert bij 80 tot 90% van de kinderen het gedrag. Ze zijn doorgaans rustiger, minder snel boos en minder snel afgeleid. Al zijn er vaak meer oorzaken voor dit soort gedrag.
Taal komt de hele dag in verschillende situaties voor. Wanneer kinderen de taal voldoende beheersen, kunnen ze een betere opleiding volgen en hebben daardoor een bredere keus in werkterreinen en een beter toekomstperspectief.

Wil jij de taal van je kind verbeteren of wil je weten of je kind een taalachterstand heeft? Neem dan contact met ons op.