Scherm­spel: waar­om het be­lang­rijk is en hoe je het thuis sti­mu­leert

Stel je voor: je kind zit aan tafel, jij zit tegenover hem – met daartussen een scherm van karton. Jij zegt: “Zet de kip in het hok en leg het varken naast de tractor.” Jouw kind voert het uit, zonder te kunnen spieken. Pas daarna draaien jullie het scherm om en vergelijken jullie het resultaat. Dit is geen gewoon spelletje. Dit is schermspel – en het versterkt taal, begrip én samenwerking.

Wat is schermspel precies?

Schermspel is een speelse oefenvorm waarbij een fysiek scherm (bijvoorbeeld van karton of een map) tussen kind en volwassene staat. Het kind ziet niet wat de ander doet – en moet dus volledig op taal vertrouwen. Er wordt géén gebruik gemaakt van een scherm als apparaat. Juist het ontbreken van visuele steun maakt dat het kind actief moet luisteren, onthouden en uitvoeren.

Schermspel is daarmee een krachtig middel voor:

• Taalbegrip
• Auditieve aandacht
• Plaatsbepaling en logisch denken
• Zelfstandigheid in taakaanpak

Waarom is schermspel belangrijk?

Begrijpend luisteren versterken
Het kind hoort een opdracht en voert die uit – zonder voorbeeld. Zo groeit het auditief geheugen én het taalbegrip.

Concentratie en werkgeheugen trainen
Geen visuele hints betekent: beter luisteren, onthouden, toepassen.

Ruimtelijke taalbegrippen oefenen
Denk aan: boven, onder, naast, tussen, rechts van – ze worden tastbaar door actie.

Samenwerking en zelfvertrouwen opbouwen
Jouw kind leert: ik kan iets uitvoeren op basis van taal. Dat geeft vertrouwen – en trots.

Spelenderwijs leren in een veilige setting
Fouten zijn niet ‘fout’, maar kansen om samen te ontdekken wat er nog sterker kan.

Voorbeeld uit de logopedie: thema boerderij

Een veelgebruikte toepassing is het boerderij-schermspel.
Bijvoorbeeld:

De logopedist zegt: “Zet de kip in het hok en leg het varken naast de tractor.”

Het kind voert deze opdracht uit achter het scherm. Er is geen visuele controle of hulp: alles gebeurt op basis van taalbegrip en luisteren.
Pas na afloop vergelijken kind en logopedist de platen. Klopt het? Wat ging goed? Wat was lastig?

Door deze werkwijze oefent je kind ongemerkt:

• meerdere instructies onthouden
• plaatsbepaling via taal
• auditieve verwerking
• eigen keuzes maken en durven uitvoeren

Het mooie? Juist doordat het kind niet kan afkijken, groeit het zelfvertrouwen als het lukt.
En lukt het niet? Dan bespreken jullie het samen, zonder oordeel.

Hoe kun je schermspel thuis doen?

Gebruik een scherm van karton of een opengeklapte map.
Jij en je kind werken aan weerszijden – jullie zien elkaars werk niet.

Werk met knutselmateriaal, stickers of speelplaatjes
Bijvoorbeeld met dieren, vormen of themaplaatjes (boerderij, seizoenen, huis).

Geef gesproken opdrachten
Begin eenvoudig: “Plak de zon boven de boom.” Bouw op: “Plak de ster naast het huis en de maan boven het hek.”

Bouw samen aan plezier en vertrouwen
Na afloop bespreken jullie het resultaat. Geef complimenten op inzet, luisterhouding en aanpak. Je zegt niet alleen op ‘goed of fout’.

Tot slot: Schermspel vraagt geen dure materialen of apps.
Alleen taal, aandacht en een beetje fantasie.
Maar wat je ermee traint? Begrip, focus, taalbegrippen, geheugen én zelfvertrouwen.

Want groeien in taal begint met luisteren, onthouden, proberen en samen lachen als het (bijna) lukt.