Wat is een zwakke stem?

Het stemapparaat, de larynx, is niet bij alle mensen hetzelfde gebouwd. Er bestaan verschillen in grootte, vorm en skeletopbouw. Dit verklaart ook het verschil tussen een mannen- en vrouwenstem. De bouw van de larynx bepaalt in belangrijke mate hoe sterk de stem is.

Bij een zwakke stem is meer kracht en spierspanning nodig om met een gemiddelde luidheid te kunnen praten en om dit langere tijd vol te houden. Vaak leidt dit tot overbelasting en verkeerd gebruik van de stem. Bij kinderen uit dit zich met name in zacht praten. Heesheid, pijn en vermoeidheid bij het spreken zijn het gevolg, dit is met name bij volwassenen merkbaar. Veel schrapen, kuchen en hoesten zijn het effect van deze irritaties, maar ze verergeren ook de klachten.

Vooral in spreekberoepen leidt een zwakke stem tot problemen. De stem heeft dan bijvoorbeeld te weinig draagkracht om les te kunnen geven in rumoerige klaslokalen, of de stem laat het afweten bij (langdurig) spreken in een grote ruimte. Met een zwakke stem zingen in een koor kan ook stemproblemen geven. 

Wat doet de logopedist?

Als onderzoek door een kno-arts geen afwijkingen aan de stembanden laat zien, kan Praatjuf de stem verder onderzoeken. De mogelijkheden van de stem, zoals de hoogte, luidheid en draagkracht,  worden dan bepaald. Het voornaamste doel van de logopediebehandeling is om de mogelijkheden van de stem zo goed mogelijk te benutten.

Dit kan worden bereikt door allerlei oefeningen, zoals ontspanningsoefeningen, ademoefeningen,  stemoefeningen en oefeningen voor een duidelijke uitspraak. Belangrijk is ook het aanleren van een goede houding tijdens het spreken. Stem sparende ofwel  zgn. stem hygiënische adviezen kunnen ook nuttig zijn. Praatjuf begeleidt kinderen met een zwakke stem. Praatcoach begeleidt volwassenen met een zwakke stem. Zij besteden aandacht aan factoren bij de arbeidsomstandigheden, zoals de akoestiek en het omgevingslawaai.

Een in aanleg zwakke stem kan door training echter geen sterke stem met vele mogelijkheden worden. Wel zal het stemgebruik economischer worden en daardoor minder belastend zijn. De stemklachten nemen hierdoor vrij snel af.

Het onderzoek en de behandeling van een zwakke stem worden als regel vergoed door de ziektekostenverzekeraars, na verwijzing door huisarts of medisch specialist.