Logopedie nieuws

Schermspel: waarom het belangrijk is en hoe je het thuis stimuleert

Stel je voor: je kind zit aan tafel, jij zit tegenover hem – met daartussen een scherm van karton. Jij zegt: “Zet de kip in het hok en leg het varken naast de tractor.” Jouw kind voert het uit, zonder te kunnen spieken. Pas daarna draaien jullie het scherm om en vergelijken jullie het resultaat. Dit is geen gewoon spelletje. Dit is schermspel – en het versterkt taal, begrip én samenwerking.Wat is schermspel precies?Schermspel is een speelse oefenvorm waarbij een fysiek scherm (bijvoorbeeld van karton of een map) tussen kind en volwassene staat. Het kind ziet niet wat de ander doet – en moet dus volledig op taal vertrouwen. Er wordt géén gebruik gemaakt van een scherm als apparaat. Juist het ontbreken van visuele steun maakt dat het kind actief moet luisteren, onthouden en uitvoeren.Schermspel is daarmee een krachtig middel voor:TaalbegripAuditieve aandachtPlaatsbepaling en logisch denkenZelfstandigheid in taakaanpakWaarom is schermspel belangrijk?Begrijpend luisteren versterkenHet kind hoort een opdracht en voert die uit – zonder voorbeeld. Zo groeit het auditief geheugen én het taalbegrip.Concentratie en werkgeheugen trainenGeen visuele hints betekent: beter luisteren, onthouden, toepassen.Ruimtelijke taalbegrippen oefenenDenk aan: boven, onder, naast, tussen, rechts van – ze worden tastbaar door actie.Samenwerking en zelfvertrouwen opbouwenJouw kind leert: ik kan iets uitvoeren op basis van taal. Dat geeft vertrouwen – en trots.Spelenderwijs leren in een veilige settingFouten zijn niet ‘fout’, maar kansen om samen te ontdekken wat er nog sterker kan.Voorbeeld uit de logopedie: thema boerderijEen veelgebruikte toepassing is het boerderij-schermspel.Bijvoorbeeld:De logopedist zegt: “Zet de kip in het hok en leg het varken naast de tractor.”Het kind voert deze opdracht uit achter het scherm. Er is geen visuele controle of hulp: alles gebeurt op basis van taalbegrip en luisteren.Pas na afloop vergelijken kind en logopedist de platen. Klopt het? Wat ging goed? Wat was lastig?Door deze werkwijze oefent je kind ongemerkt:meerdere instructies onthoudenplaatsbepaling via taalauditieve verwerkingeigen keuzes maken en durven uitvoerenHet mooie? Juist doordat het kind niet kan afkijken, groeit het zelfvertrouwen als het lukt.En lukt het niet? Dan bespreken jullie het samen, zonder oordeel.Hoe kun je schermspel thuis doen?Gebruik een scherm van karton of een opengeklapte map.Jij en je kind werken aan weerszijden – jullie zien elkaars werk niet.Werk met knutselmateriaal, stickers of speelplaatjesBijvoorbeeld met dieren, vormen of themaplaatjes (boerderij, seizoenen, huis).Geef gesproken opdrachtenBegin eenvoudig: “Plak de zon boven de boom.” Bouw op: “Plak de ster naast het huis en de maan boven het hek.”Bouw samen aan plezier en vertrouwenNa afloop bespreken jullie het resultaat. Geef complimenten op inzet, luisterhouding en aanpak. Je zegt niet alleen op ‘goed of fout’.Tot slot: Schermspel vraagt geen dure materialen of apps.Alleen taal, aandacht en een beetje fantasie.Maar wat je ermee traint? Begrip, focus, taalbegrippen, geheugen én zelfvertrouwen.Want groeien in taal begint met luisteren, onthouden, proberen en samen lachen als het (bijna) lukt.

15 september 2025

De speen: troost, gewoonte… of struikelblok?

(In lijn met adviezen van NVLF, jeugdarts en Ivoren Kruis)Voor veel kinderen is een speen een veilig vriendje. Een bron van rust bij moeheid, troost bij verdriet of spanning. En eerlijk? Voor ouders soms ook een redding – zeker bij inslapen. Maar langdurig speengebruik kan wél gevolgen hebben. Voor spraak, mondmotoriek én gebit.Wat zeggen experts?De Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF) en het Ivoren Kruis (tandheelkundige preventie) geven aan dat spenen na het eerste levensjaar stap voor stap afgebouwd moeten worden. Het consultatiebureau sluit zich daarbij aan.Waarom? Omdat een speen:de tongbewegingen beperkt (belangrijk voor spraak),klankvorming beïnvloedt (bijv. toe in plaats van stoel),en de ontwikkeling van kaak en tanden kan verstoren (open beet of kruisbeet).Signalen dat de speen remt:Je kind praat met de speen nog in de mond.De speen is er ook overdag ‘voor de zekerheid’.Je merkt dat woorden of klanken onduidelijk zijn.Ouders herkennen dit vaak pas later: “Ik snapte eerst niet dat zijn uitspraak met de speen te maken had…”Afbouwen doe je zo – samen en met vertrouwenPraat over het waarom: Leg uit dat de mond wil groeien en oefenen. Niet als straf, maar als teken van groei.Beperk en voorspel: Spreek af: alleen bij inslapen. Of: de speen woont voortaan in een doosje. Laat je kind daarin meedenken – dat geeft rust.Maak er iets moois van: Stop de speen in een ‘speendoosje voor grote kinderen’Doe een ‘speen-op-reis-ritueel’ naar de speenpostGebruik een groeikaartje: iedere speenvrije dag krijgt een sterRituelen helpen kinderen afscheid nemen op een veilige, betekenisvolle manier.Vervang de speen door iets anders geruststellends: een knuffeldoekje, een rustliedje, een zachte ademhalingsoefening.Vraag hulp als het vastloopt: Als je twijfelt of merkt dat spraak of gebit beïnvloed wordt, overleg dan met de huisarts, jeugdarts, logopedist of tandarts. Samen kijk je wat je kind nodig heeft.Speengebruik: soms nodig, maar niet voor altijdElke speen is tijdelijk. Troost is blijvend – en zit vaak in de aandacht die je geeft.Loslaten lukt als je kind het niet alleen hoeft te doen.

08 september 2025

Logopedie oefeningen voor kinderen – thuis oefenen met spraak, taal en lezen

Soms voelt oefenen met spraak of taal als puzzelen: welk stukje past waar?Op onze oefenpagina vind je nu alles wat je nodig hebt om thuis samen aan de slag te gaan.Of je kind nu werkt aan klanken zoals /s/ of /r/, zijn woordenschat wil vergroten, of een extra zetje nodig heeft om lezen leuker te maken, elke oefening helpt om sterker te worden in taal en communicatie.Wat is er vernieuwd?Onze oefenpagina heeft een frisse update gekregen. De oefeningen zijn nu overzichtelijker ingedeeld en uitgebreid met nieuwe materialen. Ook vind je praktische tips voor thuis, zodat je sneller de juiste oefening kunt kiezen die past bij jouw kind.De materialen zijn makkelijk in te zetten in het dagelijks leven: van spraak- en articulatie-oefeningen, taalspelletjes en luisteropdrachten tot leesactiviteiten voor groep 2 en 3. Alles met als doel om je kind stap voor stap vooruit te helpen in spraakontwikkeling en taalontwikkeling.Want groei komt niet door één grote sprong, maar door kleine stapjes die steeds meer vertrouwen geven.Ontdek de vernieuwde pagina en probeer vandaag nog een oefening uit: Ga naar de oefenpagina

08 september 2025

Als je kind hees is: wat stemklachten ons vertellen

Sommige kinderen klinken schor of hees zonder verkouden te zijn. Dan is het goed om even stil te staan bij wat die stem ons eigenlijk vertelt. Want een hese stem is soms meer dan ‘veel praten’.Herken je deze signalen?Je kind klinkt bijna elke dag hees, vooral ’s avonds of na school.De stem klinkt ‘nattig’, alsof er slijm op zit – ook zonder snotneus.Je hoort vaak keelschrapen of kuchjes, zonder dat er iets ‘vastzit’.Je kind mijdt spreken of wordt moe van praten.De stem slaat soms over of klinkt ‘ver weg’.Ouders beschrijven soms dat hun kind “zachtjes praat zonder energie” of “plots niet uit zijn woorden komt tijdens het zingen of lezen”.Hoe ontstaat het?Bij kinderen zijn stemklachten vaak functioneel: de stem wordt intensief of verkeerd gebruikt. Denk aan:Veel roepen op school of tijdens het buitenspelenFluisteren of schrapen bij spanning of verkoudheidMoeite met stemcontrole bij grote emotiesSoms zit het ook dieper:Keelspanning bij faalangst of overprikkelingTerugkerende infecties of vergrote amandelenVerkeerde spreekgewoonten die ‘ingesleten’ zijnWat kun je als ouder doen?1. Observeer zonder paniek: Let op wanneer de stem verandert. Is het na schooltijd? Na zingen? Bij spanning? Deze patronen helpen bij het inschatten van de oorzaak.2. Vermijd stemvalkuilen: Geen frisdrank of melk voor het spreken, Niet fluisteren (zwaarder dan je denkt!)3. Geen stemverheffing bij frustratie. Help je kind op een andere manier uitdrukking te geven. Bied alternatieven.Logopedie leert kinderen technieken als:Huffen (zachte luchtstoot)Slikken in plaats van schrapenLax Vox (stem ontspannen via bubbelen)Deze spelvormen helpen je kind een andere manier van stemgebruik aan te leren.Gebruik stemhygiëneLaat je kind water drinken gedurende de dagVermijd geforceerd praten of zingenZorg voor stemrust bij keelpijn of stemvermoeidheidWanneer schakel je de huisarts in?Als je merkt dat:de heesheid langer dan drie weken aanhoudtje kind vaak moet hoesten of schrapen zonder verkoudheider keelpijn of druk in de keel optreedt zonder medische oorzaakDan is het verstandig de huisarts te betrekken. Die kan lichamelijke oorzaken uitsluiten (zoals reflux, allergie of spanning in de keelspieren) of doorverwijzen naar de logopedist of KNO-arts. Een samenwerking tussen ouder, huisarts en logopedist biedt de beste zorg.Wat kan logopedie betekenen?Een logopedist onderzoekt hoe je kind zijn stem gebruikt en leert hem of haar – op speelse manier – hoe het anders kan. Daarbij staat plezier, herkenning en positieve feedback centraal. Geen eindeloze herhaling, maar motiverende oefeningen met effect.

01 september 2025

Communicatieve Voorwaarden - Voor je kind leert praten… moet er iets anders groeien

Je kind leert niet van de ene op de andere dag praten. Daarvoor moeten eerst andere dingen op hun plek vallen. Net als bij fietsen: voor je kunt trappen, moet je eerst je evenwicht kunnen houden.Die basis noemen we de communicatieve voorwaarden. Ze vormen de ‘bodem’ waarop taal kan groeien.Wat zijn communicatieve voorwaarden?Het zijn de bouwstenen die nodig zijn om tot echte communicatie te komen. Zonder die voorwaarden is praten vaak te moeilijk, te snel, of niet logisch voor je kind.Belangrijke voorwaarden zijn:Aandacht en concentratieKan je kind zijn aandacht ergens bij houden? Naar jouw gezicht kijken? Reageren op geluiden of beweging?Contact makenZoekt je kind oogcontact? Reageert het op jouw stem, je aanraking of je gezichtsuitdrukking?ImiterenDoet je kind jou na? Klanken, gebaren, bewegingen?WisselwerkingWacht je kind op jouw reactie? Neemt het beurten in een spelletje? Is er iets van ‘samen doen’?BegripBegrijpt je kind eenvoudige aanwijzingen of gebaren? Kijkt het naar wat jij aanwijst?Motivatie om te communicerenWil je kind iets duidelijk maken? Trekt het je mee? Maakt het geluidjes of gebaren om iets gedaan te krijgen?Waarom zijn die voorwaarden zo belangrijk?Omdat taal pas betekenis krijgt als je kind leert: ik doe iets – en jij reageert.Daar groeit communicatie uit: actie → reactie → herhaling → betekenis.Zonder die fundamenten voelt taal als ruis. Kinderen die moeite hebben met die voorwaarden, praten vaak laat, weinig of oppervlakkig. Ze wijzen liever, trekken aan je hand, of lijken ‘in hun eigen wereld’ te zitten.Wat kun je als ouder doen?Geef rust en ruimteGebruik korte zinnen, wacht op reactie, laat stiltes vallen.Speel oog-in-oogGa op de grond zitten, kijk mee, volg je kind in plaats van te sturen.Imiteer je kindHerhaal zijn geluidjes, gebaren of mimiek – en wacht wat er gebeurt.Bouw voorspelbare routines inLiedjes, boekjes, kietelspelletjes: alles wat herhaalbaar is, versterkt communicatie.Gebruik natuurlijke gebarenWijs, klop op je borst bij “ik”, zwaai bij “dag”. Kinderen leren taal eerst met hun lijf.Zoek contact, niet woordenAls je kind geen klanken maakt: reageer op de blik, het gebaar of de intentie.Contact is altijd het begin.Praten begint niet met woorden. Het begint met aandacht.Communicatieve voorwaarden zijn geen losse vaardigheden. Het zijn relatievaardigheden.Je kind leert: ‘Ik ben de moeite waard om naar te luisteren.’En precies dáár groeit taal.Ben je benieuwd naar de ontwikkeling van de communicatieve voorwaarden van je kind?Download de Praatjuf Checklist Communicatieve Voorwaarden.

18 augustus 2025

Klaar voor groep 3: spelenderwijs bouwen aan auditieve vaardigheden

De overgang naar groep 3 is een mijlpaal. Kinderen leren lezen, schrijven en sommen maken. Maar vóórdat die letters betekenis krijgen, moet er iets anders stevig staan: auditieve vaardigheden. Zonder een goed gehoor voor klanken is lezen net zo lastig als fietsen zonder trappers.Waarom auditieve vaardigheden onmisbaar zijnAuditieve vaardigheden zijn de stille helden achter het leren lezen. Kinderen moeten klanken kunnen onderscheiden, woorden kunnen hakken en plakken, en rijm herkennen. Deze vaardigheden vormen de basis voor klank-tekenkoppeling.5 simpele maar krachtige opdrachten Klankensafari in huis: zoek samen voorwerpen die beginnen met dezelfde klank. Laat je kind de klank benoemen en herhalenHakken en plakken aan tafel: zeg een woord in losse klanken (s-o-e-p) en laat je kind het samenvoegen. Of andersom: je kind hakt een woord in klanken.Rijmronde op de fiets: zeg een woord en laat je kind rijmen. Begin simpel en verzin eventueel samen een rijmverhaal.Met een knuffel: fluister een zin naar je kind en laat die het doorfluisteren. Komt het goed terug?Wie hoort het eerst?: kies drie klanken en lees een verhaaltje. Laat je kind klappen als het een klank hoort.Tot slotMerk je dat je kind moeite heeft met klanken of lezen ontwijkt? Bespreek dit met de leerkracht of logopedist. Vroeg erbij zijn maakt écht verschil.“Groeien in taal begint met luisteren naar de kleine, grote stappen van je kind.”

10 augustus 2025

Lezen in groep 3: als het niet vanzelf gaat

In groep 3 maken kinderen de overstap van ‘leren praten’ naar ‘leren lezen’. Voor veel kinderen is dat een spannende, maar ook leuke stap. Toch blijkt dat sommige kinderen moeite hebben met het leren lezen. En dan kan de sfeer thuis én op school snel omslaan.Hoe merk je dat lezen moeilijk gaat?Lezen is niet zwart-wit. Kinderen leren in hun eigen tempo. Maar sommige signalen vragen wél extra aandacht:Je kind raakt gefrustreerd tijdens het lezenHet herkent losse letters, maar heeft moeite met klank-tekenkoppelingHakken en plakken gaat moeizaamKorte woordjes (zoals ‘pen’ of ‘mijn’) kosten veel moeiteJe kind vermijdt lezen en zegt dingen als “ik kan het niet”De juf merkt op dat je kind achterloopt in de klasHerkenbaar? Dan is het goed om te kijken wat je als ouder kunt doen.Wat kun je als ouder doen?Begin bij het gevoelAls lezen frustratie oproept, helpt het om de druk van de ketel te halen. Een kind dat zich veilig voelt, durft fouten te maken. En dat is nodig om te leren.“Het gaat niet om hoeveel je leest, maar dát je het probeert.”Maak het oefenen leukKinderen leren beter als het speels en herkenbaar is. Denk aan:Samen klanken zoeken in speelgoed of boekenWoordspelletjes tijdens het eten of in de autoKorte oefeningen met plaatjes en klanken, in een vast ritmeGebruik alledaagse momenten om spelenderwijs te oefenen: bij het tandenpoetsen, tijdens het opruimen of als je samen naar de winkel gaat.Overleg met schoolVraag de leerkracht wat er geoefend wordt. Thuis kun je dat dan op een ontspannen manier ondersteunen. Steeds meer scholen bieden ook digitale oefenprogramma’s aan die ouders mee naar huis kunnen nemen.Wanneer is logopedie zinvol?Als de basisvaardigheden moeizaam op gang komen, kan logopedie uitkomst bieden. Denk aan:Moeite met klank-tekenkoppelingProblemen met het hakken en plakken van klankenFrustratie of faalangst rondom lezenEen logopedist kijkt waar het knelt en biedt ondersteuning op maat. In kleine stappen, met veel herhaling én succeservaringen.Tot slotKinderen leren lezen in stapjes. Soms zijn die stappen klein. Maar elk woord, elke letter, elke poging telt. Juist als het niet vanzelf gaat, is jouw aanmoediging goud waard.“We lazen vanochtend samen een boekje over katten. Voor het eerst las ze zelf het woord staart. Ze keek me aan en zei: ‘Mama, ik kan dit dus écht!’” – ouder van Noor, groep 3

04 augustus 2025

Waarom praat mijn kind niet op school?

Thuis is het net een radio. Alles wordt benoemd, verteld of nagespeeld. Maar op school? Stilte. Een blik, een schouderophaal, misschien een zacht ja of nee. En jij denkt: hoe kan dat? Wat er speelt achter het zwijgenKinderen die thuis volop praten maar op school niets durven zeggen, doen dat niet expres. Soms speelt verlegenheid mee. Soms is het een kwestie van tijd. En soms is het meer: een vorm van spreekangst die we selectief mutisme noemen. Een kind wíl praten, maar het lukt gewoon niet – het lijf blokkeert als het spannend voelt.Bij logopedie gebruiken we signaleringslijsten en oudergesprekken om te ontdekken wat er precies speelt. In de praktijk zien we vaak dat kinderen pas durven praten als ze zélf invloed mogen hebben op het tempo van de stapjes. Wat kun je als ouder doen?Erken het ongemakZeg liever: “Ik merk dat je het lastig vindt om op school te praten. Klopt dat?” dan: “Je moet gewoon wat zeggen.” Kinderen voelen zich dan gezien – en dat is stap één.Werk samen met schoolEen kind hoeft niet meteen in de kring te praten. Begin klein. Laat je kind vooraf één woord afspreken dat het in de kring gaat zeggen. Of oefen samen een manier om naar het bord te wijzen. Alles telt – als het maar veilig voelt.Speel het na thuisSpeel ‘schooltje’. Laat je kind even de juf zijn. Of samen de klas bedenken. Spel haalt druk weg. En oefening schept veiligheid.Merk je weinig verandering? Zoek hulpBlijft het zwijgen maandenlang, of belemmert het het leren en het contact? Dan kan begeleiding door een logopedist met ervaring in spreekangst helpen. Liefst samen met school. Wat je kind nodig heeftNiet een duwtje. Wel een hand.Niet een oordeel. Wel vertrouwen.Echt praten lukt pas als je kind zich veilig voelt en die veiligheid bouw je samen, stap voor stap.En dat begint bij wie luistert, niet bij wie praat.

28 juli 2025

Wat is een fonologische stoornis?

Veel jonge kinderen spreken woorden in het begin op hun eigen manier uit. Dat is normaal. Bijvoorbeeld:‘stoel’ wordt toel‘schaap’ wordt aap‘vis’ wordt tisMaar soms blijven deze vereenvoudigingen te lang hangen. Dan spreken we van een fonologische stoornis. Je kind gebruikt dan vaste ‘eigen versies’ van woorden die afwijken van hoe ze eigenlijk klinken.Waarom gebeurt dit?Je kind wil bijvoorbeeld staart zeggen, maar zegt steeds taart.Dat gebeurt niet expres. In zijn of haar hoofd is het woord als taart opgeslagen. Dus als je kind het zegt, denkt het: “Ik zeg het goed.”En precies dáár zit het probleem: je kind hoort zelf geen verschil. Het brein denkt: “Taart = staart, toch?” Maar jij hoort iets andersWat doet een logopedist bij een fonologisch probleem?Logopedie richt zich op het ‘opnieuw vullen’ van het woordgeheugen. Eerst met het goede woord, daarna met oefening om het zelf te zeggen. Dat werkt in drie stappen:Luisteren naar goede voorbeeldenJe kind hoort het woord zoals het hoort te klinken. Gewoon luisteren – zonder het zelf te hoeven zeggen – helpt al om het brein opnieuw te laten ‘wennen’ aan de juiste vorm.Spelenderwijs oefenenDaarna gaat je kind woorden herkennen en vergelijken. Bijvoorbeeld: “Welke klinkt anders?”, “Wat hoor je bij dit plaatje?”, of “Zeg eens het juiste woord bij deze afbeelding”.Zelf proberenPas als het juiste woord goed in het geheugen zit, gaat je kind het zelf zeggen. De logopedist begeleidt dat met eenvoudige, herhaalbare oefeningen in kleine stappen.Wat kun jij als ouder doen?Zeg woorden duidelijk voor: zonder nadruk, maar wél correctReageer positief als je kind het probeertZeg niet “Dat is fout”, maar geef het goede voorbeeldMaak het leuk: klankspelletjes, samen woorden zoeken in boekjes of tijdens het etenTot slotAls je kind een fonologische stoornis heeft, betekent dat niet dat het ‘niet goed praat’. Het betekent dat het brein een andere weg gekozen heeft – en dat we nu samen een nieuwe weg aanleren. Luisteren, herkennen en oefenen. Elke dag een stapje.“Eerst zei hij altijd ‘taat’ in plaats van ‘staart’. Maar vorige week zei hij ineens: ‘Kijk, een staart!’ – ik kreeg er kippenvel van.” – ouder van Mees, 4 jaarBronvermeldingDijkstra-Buitendijk, W., & van den Engel-Hoek, L. (2021). FonoLog – uitleg voor ouders over de 'Luister goed!'-oefeningen. Logopediemateriaal.nl.Gebaseerd op: Levelt (1989), Maassen (1996, 2003), Terbandt (2016). Zie ook: Dijkstra-Buitendijk & van den Engel-Hoek (2018). Articulatie (2e druk). Logopediemateriaal.nl.

21 juli 2025

Van peuter naar kleuter: taalontwikkeling in beeld (3 tot 4 jaar)

Er komt een moment, meestal ergens tussen de plassen en de plakhandjes door, waarop je denkt: “Hé, ze praten echt met me. Niet alleen tegen me.” Die overgang van peuter naar kleuter is niet alleen fysiek en emotioneel groot, maar ook op taalgebied een ware groeispurt.Maar wat gebeurt er precies in die overgang? En hoe weet je of je kind lekker meegroeit?De ‘taalversnelling’ tussen 2,5 en 4 jaarIn de peuterfase gaat het snel. De woordenschat explodeert. Eerst hoor je losse woordjes (“bal”, “mama”, “op”), dan korte zinnetjes (“mama mee!”) en voor je het weet krijg je de eerste meningen te horen: “Dat is stom.” Of, nog mooier: “Ik ben geen baby meer.”Kleuters voegen daar iets aan toe: zinsbouw, verhaalopbouw, en gesprekstechniek. Ze beginnen te vertellen wat er gebeurde, waarom het gebeurde en hoe zij dat vonden. De peuter die “au” zei, wordt de kleuter die uitlegt dat hij viel “omdat de stoeptegel wiebelde”.Elke klank telt. Maar elk verhaal nog meer.Wat zie je vaak gebeuren?Tussen 3 en 4 jaar groeien kinderen naar het volgende niveau:Ze spreken in volledige zinnen van 5 tot 8 woorden.Ze leren werkwoorden vervoegen (“ik ging naar opa”).Ze stellen waarom-vragen. Veel. Heel veel.Ze gaan meespelen in taal: fantasiewoorden, grapjes, rijmen.Ze vertellen wat er gebeurde op de opvang – inclusief details die jij niet verwacht.Deze ontwikkeling komt grotendeels overeen met wat logopedisten zien in de overgang van TARSP-niveau 3 naar 4 – een veelgebruikt observatiesysteem voor taal bij jonge kinderen (De Jong, 2001; Bishop & Edmundson, 1987). Rond 3,5 jaar spreken kinderen gemiddeld zinnen van 5 tot 8 woorden, maar dat tempo verschilt per kind. Niet elk kind volgt dezelfde route en dat is normaal.En ja, het blijft soms onduidelijk wat ze zeggen. Dat hoort erbij. Niet elke klank is al op z’n plek. Veel kleuters zijn nog volop bezig met het automatiseren van klanken als /r/, /s/ of klankclusters.Wat kun jij als ouder doen?Herhaal zonder verbeterenZegt je kind “Ik loopte daar”? Herhaal rustig: “Oh, je liep daar.” Zo hoort je kind het juiste model, zonder af te kraken. Kinderen leren van voorbeeldtaal – niet van correcties.Geef ruimte voor verhaalVraag niet alleen wat ze deden, maar hoe en waarom. “Wat vond jij daar leuk aan?” is vaak spannender dan “Wat heb je gedaan?”Laat taal leven in spelSpelen is taal in actie. Speel winkeltje, ziekenhuis of bouwplaats – en benoem wat je doet. Kinderen pikken het op zonder dat je het merkt. Lees samen met een open eindeKies boekjes met vragen en plaatjes om over te praten. Maak zinnen niet te snel af – laat je kind invullen. Verhalen samen maken is goud voor de zinsopbouw. Wees niet te snel bezorgd.Elk kind ontwikkelt anders. Een kind dat later praat, kan alsnog sprongen maken. Groeien in taal, groeien in vertrouwenVan peuter naar kleuter is een magische fase, een tijd van sprongen, struikelen en soms hilarische misverstanden. Het is geen rechte lijn, maar een kronkelig pad vol ontdekkingen. En weet je? Jij loopt er als ouder gewoon naast. Stap voor stap.Twijfel je?Heb je twijfels over de taalontwikkeling van je peuter of kleuter? Bespreek het met je consultatiebureau, de leerkracht of een logopedist. Taalontwikkeling op jonge leeftijd is belangrijk en vroeg erbij zijn helpt.Gebruikte inzichten:Deze blog is gebaseerd op praktijkervaring van logopedisten binnen Praatjuf, en op inzichten uit de TARSP-taalanalyse (De Jong, 2001), de taalontwikkelingsmodellen van Bishop & Edmundson (1987), en evidencebased ouderbegeleiding.

14 juli 2025

Taal op vakantie: 5 speelse spelletjes voor onderweg

Vakantie. Eindelijk rust. Of... een achterbank vol vragen, zuchtjes en geslinger met knuffels. Gelukkig is er één ding dat altijd meereist: taal. Je hoeft geen werkboekjes of apps mee te slepen. Met een beetje creativiteit verandert elk moment in een taalmoment.1. Wat hoor jij daar? (auditieve aandacht)Voor in de auto of op het terrasVraag je kind wat het allemaal hoort: een vogel, een vrachtwagen, het gezoem van een bij. Benoem samen en fantaseer erop los. Dit stimuleert auditieve discriminatie en woordenschat.2. Ik zie, ik zie, wat jij niet zegt (woordenschat)Voor onderweg of in de supermarktLaat je kind een voorwerp omschrijven zonder het te noemen. Jij raadt het. Goed voor actieve woordenschat en logisch denken.3. RijmpretVoor op de camping of bij een picknickNoem een woord en rijm samen: zand – hand. Fantasierijm mag ook! Goed voor klankherkenning en fonologisch bewustzijn.4. De vakantievertellerVoor ’s avonds in de tent of caravanLaat je kind het leukste moment van de dag navertellen. Help met vragen. Stimuleert verhaalopbouw, taalgebruik en reflectie.5. Woordenschat-wandelingVoor een boswandeling of marktZoek alles bij een gekozen thema: kleur, vorm, geluid. Dit vergroot de categorisatie en woordkennis.Waarom werkt dit?Deze spelletjes sluiten aan bij logopedisch onderzoek. Ze ondersteunen klankbewustzijn, woordenschat en zinsopbouw. Speels, eenvoudig en perfect voor taalgroei en zonder werkboekjes.Tip: Gebruik gewone momenten voor taalplezier. Je bent samen op pad en de taal reist vanzelf mee.

07 juli 2025

Nieuw: OMFT-school in Uden - Start in augustus

Slikken, spreken, kauwen… het lijkt vanzelf te gaan. Maar bij sommige kinderen werkt het net iets anders. Dan is een OMFT-behandeling geen luxe, maar noodzaak.Vanaf augustus openen we in Uden de deuren van onze OMFT-school – een vaste plek op woensdag- en vrijdagmiddag in onze praktijk. Gericht, speels en effectief. Hier werken we aan spierkracht, mondgewoonten en klankproductie. Zonder druk, met resultaat.Voor kinderen met slikproblemen, open mondgedrag of slissenBehandeling volgens de erkende OMFT-methodiek Persoonlijke begeleiding door een gecertificeerd logopedist Met huiswerkmateriaal voor thuis – want herhaling helptHerken je je kind in signalen zoals veel mondademen, duimzuigen of moeite met slikken? Dan is dit hét moment om actie te ondernemen.De OMFT-school is meer dan een behandelkamer. Het is een plek waar kinderen leren vertrouwen op hun eigen lijf – stap voor stap, klank voor klank.Wist je dat veel tandartsen en orthodontisten naar ons verwijzen?Zij herkennen hoe belangrijk mondfuncties zijn voor een gezond gebit én een goede spraakontwikkeling. Samen zorgen we voor een aanpak die écht werkt.Nieuwsgierig of dit past bij jouw kind? Vraag een vrijblijvend intakegesprek aan. Dan kijken we samen wat nodig is.

02 juli 2025

Welk boek past bij jouw kind?

Sommige kinderen duiken meteen een boek in.Anderen draaien liever een pirouette op de bank. Allebei goed. Maar als ouder kun je veel betekenen in hoe je kind lezen beleeft – vooral in de eerste jaren. Want een boek is meer dan papier met letters: het is een kans om taal op te bouwen, stap voor stap.Wat werkt goed bij jonge kinderen?Kies boeken die passen bij waar je kind van houdt:Is je kind gek op dieren of auto’s? Kies boeken die daarop aansluiten. Wat leuk is, wordt herhaald – en herhaling helpt taal groeien.Ga voor boeken met ritme en herhaling:Terugkerende zinnen geven kinderen houvast en zelfvertrouwen. Herkenning maakt lezen leuker én leerzamer.Blijf voorlezen – ook als je kind al zelf leest:Voorlezen geeft toegang tot rijkere taal en stimuleert luistervaardigheid en woordenschat.Gebruik boeken om samen te praten:Kijk naar duo-boekjes, series of AVI-start:Samen lezen in herkenbare boekjes motiveert én versterkt de leesontwikkeling.Boeken over emoties of vriendschap helpen kinderen woorden geven aan hun gevoel.En thuis?Maak van lezen een rustmoment. Geen ‘moeten’ maar ‘samen even lezen’. Laat je kind vertellen over het verhaal. Zo oefen je taalbegrip, vertellen en luisteren – zonder dat het voelt als oefenen.Taal groeit niet alleen in de klas. Taal groeit thuis – op schoot, aan tafel of op een kleedje in de zon. Elk boek helpt. Elke bladzijde telt. En het mooiste? Je kind telt mee.

30 juni 2025