Logopedie nieuws

Het belang van klankgebaren in de spraakontwikkeling van kinderen

Het be­lang van klank­ge­ba­ren in de spraak­ont­wik­ke­ling van kin­de­ren


Waarom klankgebaren onmisbaar zijnKlankgebaren zijn bewegingen die aan een specifieke klank gekoppeld worden. Een kind zegt niet alleen een klank, maar ondersteunt deze met een hand- of lichaamsbeweging. Dit principe – ook bekend uit methodes zoals Fonolog en Hodson & Paden – geeft kinderen een visueel en motorisch geheugensteuntje, waardoor ze de klank sneller leren en beter onthouden.Een boost voor spraakontwikkeling en verstaanbaarheidVoor veel jonge kinderen zijn klanken nog abstract. Door een gebaar toe te voegen wordt een klank letterlijk zichtbaar en voelbaar. Het is bewezen dat multisensorisch leren (horen, zien én bewegen) het verwerven van nieuwe spraakklanken versterkt. Kinderen met articulatieproblemen hebben daarom vaak veel baat bij klankgebaren, zowel in therapie als thuis.Trots door succeservaringenHerken je dat trotse gezichtje als je kind iets nieuws lukt? Zo werkt het ook met klankgebaren. Wanneer een kind de juiste klank uitspreekt mét gebaar, krijgt het direct succeservaring. Dat vergroot het zelfvertrouwen en motiveert om verder te oefenen.Een ouder vertelde: “Toen Lisa voor het eerst met een gebaar de /s/ goed uitsprak, straalde ze van trots. Vanaf dat moment wilde ze steeds meer woorden proberen.”Elke klank telt en elke overwinning ook.Van logopedie naar het dagelijks levenHet mooie van klankgebaren is dat ze niet beperkt blijven tot de therapiekamer. Ouders, broertjes en zusjes pikken de bewegingen makkelijk op en oefenen spelenderwijs mee.Tijdens tandenpoetsen, voorlezen of buitenspelen kan een doelklank geoefend worden, zonder dat het als huiswerk voelt. Zo ontstaat vanzelf de transfer van therapie naar dagelijks leven.Een sterke basis voor de toekomstHet uiteindelijke doel is dat de klanken vanzelf worden uitgesproken, zonder gebaren. Klankgebaren zijn dus een tijdelijke maar krachtige brug naar meer verstaanbaarheid en vloeiendere communicatie. Ze geven kinderen de kans om stap voor stap te groeien in taal, met plezier en vertrouwen

03 november 2025
Durf te vragen: wat ouders echt denken over logopedie (maar niet durven zeggen)

Durf te vragen: wat ouders echt denken over logopedie (maar niet durven zeggen)

Je ziet je kind worstelen met woorden, klanken of zinnen.Je weet: er moet iets gebeuren, maar tegelijk spelen er allerlei vragen door je hoofd.Sommige stel je meteen. Andere houd je liever voor je. Omdat ze 'dom' lijken, of omdat je bang bent voor het antwoord.Bij Praatjuf weten we dat juist die vragen vaak de belangrijkste zijn.De vijf gedachten die bijna elke ouder stiekem heeft1. Komt dit door mij?Sommige ouders voelen zich schuldig.Hadden we meer moeten voorlezen, minder schermtijd moeten geven, meer moeten praten?Nee. Taal- en spraakontwikkeling is complex. Het ligt zelden aan één ding of één persoon.Jij doet je best, en dat is wat telt.Taalontwikkeling is als een puzzel. Het beeld ontstaat stukje voor stukje: door aanleg, omgeving en groei.Wat kun je doen?Praat met je kind over gewone dingen. Benoem wat je ziet, hoort of voelt.Elk klein gesprekje helpt de taal groeien.2. Is mijn kind minder slim?Helemaal niet. Logopedie gaat over taal en communicatie, niet over intelligentie.Sommige kinderen hebben gewoon wat meer tijd of ondersteuning nodig om zich goed te kunnen uitdrukken.Veel ouders zeggen: “Hij weet het wel, maar hij krijgt het er niet uit.”Precies daar helpt logopedie bij: de brug bouwen tussen wat een kind denkt en wat het kan zeggen.Kinderen met een taalachterstand hebben vaak juist een sterke fantasie of goed geheugen.Ze denken rijker dan ze kunnen spreken. Dat verschil maken we samen kleiner.3. Wordt dit ooit beter?Ja. Maar stap voor stap.Elke kleine vooruitgang is waardevol. Wat vandaag moeilijk is, kan morgen lukken.Een ouder vertelde eens: “Opeens zei hij het gewoon goed, midden in de supermarkt.”Dat is de kracht van oefenen, vertrouwen en tijd.Bij Praatjuf werken we met kleine, haalbare doelen.Zo ervaart je kind steeds succesmomenten en groeit het plezier vanzelf mee.4. Ik oefen niet altijd. Ben ik een slechte ouder?Zeker niet. Het leven is druk, en perfectie bestaat niet.We kijken liever samen naar wat wel lukt, op jouw manier.Soms is vijf minuten spelen met klanken al genoeg.Even een woordje herhalen aan tafel of tijdens het tandenpoetsen: dat is ook oefenen.Kinderen leren het snelst in dagelijkse momenten.Je hoeft geen juf te zijn, maar een ouder die luistert en meedoet.5. Wat als mijn kind nooit echt goed gaat praten?Die angst is begrijpelijk, en we nemen hem serieus.Soms vraagt ontwikkeling meer tijd, maar kinderen hebben een enorme veerkracht.Elk kind leert in zijn eigen tempo. Juist die kleine stapjes brengen de grootste vooruitgang.Samen bouwen we aan vertrouwen, plezier en groei, in het tempo dat bij jouw kind past.Bij ons mag je alles vragenSommige gesprekken beginnen met een gedachte.Bij ons mag je hardop denken.Of je nu twijfelt, schaamt of nieuwsgierig bent, elke vraag is welkom.Stel je vraag gerust, ook als je denkt dat het een gekke is.We luisteren, leggen uit en denken met je mee op een manier die past bij jou en je kind.Zit jij met een vraag over de taalontwikkeling van je kind?Plan gerust een kennismakingsgesprek.We luisteren, denken mee en helpen je verder.

28 oktober 2025
Als praten niet lukt: omgaan met frustratie bij je kind

Als pra­ten niet lukt: om­gaan met frus­tra­tie bij je kind

Je kind wil iets zeggen en jij begrijpt het niet. Of andersom. Dat ene moment van miscommunicatie kan klein lijken, maar de impact is groot. Er ontstaat frustratie, soms stilte of tranen. En als ouder? Jij staat ernaast, balancerend tussen liefde, twijfel en de wens om je kind te helpen.Ervaringen die herkenbaar zijnVeel ouders zien hun kind worstelen met taal en spraak. Een moeder vertelde hoe haar dochter midden in een verhaal stopte en zacht zei: “Laat maar”. Het brak haar hart. Andere ouders merkten dat oefenen in de auto beter ging, omdat daar geen druk of verwachtingen zijn. En soms helpt juist de aanwezigheid van een broer of zus om het oefenen luchtig en speels te maken.Wat je kunt doen als ouderCorrigeren lijkt soms vanzelfsprekend, maar kan averechts werken. Een vader vertelde hoe zijn dochter boos werd toen hij haar verbeterde. Het maakte haar onzeker.Beter is het om zacht te herhalen wat je denkt dat je kind bedoelt. Daarmee voelt je kind zich gehoord en ontstaat ruimte om verder te proberen.Het helpt ook om taal in te passen in dagelijkse routines.Tijdens het tandenpoetsen, onderweg naar school of in bad: zulke momenten zijn vaak laagdrempelig en geven kinderen de kans om te oefenen zonder prestatiedruk.En door het oefenen samen leuk te maken, bijvoorbeeld met stickers of spelletjes, blijft de motivatie groeien.De kracht van samenKinderen leren niet alleen van ouders, maar ook van hun omgeving. Broertjes, zusjes of vriendjes kunnen taal een speels karakter geven. Een moeder vertelde hoe haar dochter en jongere zoon er een wedstrijdje van maakten wie het mooiste het woord spin kon zeggen. Zo werd oefenen een spel in plaats van een taak.Blijven verbinden, ook als het schuurtPraten leer je stap voor stap. Soms gaat dat snel, soms langzaam. Het belangrijkste is dat je kind voelt dat jij er bent, ook als het even niet lukt. Geef ruimte om te proberen. En geef jezelf toestemming om fouten te maken. Je hoeft het niet perfect te doen – dichtbij blijven is genoeg.

20 oktober 2025
Scree­ning bij Huis voor Lo­go­pe­die: vroeg­tij­dig in­zicht in de spraak- en taal­ont­wik­ke­ling van je kind

Scree­­ning bij Huis voor Lo­­go­pe­­die: vroe­g­­tij­­dig in­­zicht in de spraak- en taal­ont­wik­­ke­­ling van je kind

Stel je voor: je kind wordt spelenderwijs bekeken door een logopedist die precies weet waar ze op moet letten. Dat is wat een screening van Huis voor Logopedie inhoudt. Geen lange testen of ingewikkelde gesprekken, maar een deskundig en kort onderzoek naar hoe je kind praat, luistert en zich uitdrukt.We kijken samen of de taal- en spraakontwikkeling past bij de leeftijd. Soms is alles helemaal in orde en kun je opgelucht verder. Soms zien we signalen dat extra ondersteuning goed zou zijn. En hoe eerder we die signalen oppakken, hoe makkelijker je kind groeit in spraak en taal.Wat het extra waardevol maakt: we doen dit niet alleen in onze praktijk, maar juist ook op locatie. Op basisscholen, kinderdagverblijven en peuterspeelzalen – plekken waar kinderen zich vertrouwd voelen. Daar werken we samen met leerkrachten en pedagogisch medewerkers. Zo krijgen we een compleet beeld en zorgen we ervoor dat iedereen rond je kind dezelfde aanpak volgt.Vooraf vragen we ouders altijd wat zij zelf thuis zien en ervaren. Die informatie nemen we mee in de screening. Na afloop ontvangen ouders een duidelijk advies: soms om met vertrouwen af te wachten, soms om logopedie te starten. Vaak geven we ook praktische tips mee die thuis meteen toepasbaar zijn.Een screening bij Huis voor Logopedie geeft helderheid. In alle gevallen weet je dat je kind de aandacht krijgt die het verdient – precies op het juiste moment.Wil je meer weten over de mogelijkheden voor een screening op school, in de opvang of in onze praktijk? Neem dan gerust contact met ons via het contactformulier voor meer informatie of het plannen van een afspraak.

13 oktober 2025
Samenwerken aan taalontwikkeling – logopedie in de klas

Sa­men­wer­ken aan taal­ont­wik­ke­ling – lo­go­pe­die in de klas

Kinderen leren niet alleen praten bij de logopedist. Ze leren het vooral in de klas – tijdens het kringgesprek, bij het voorlezen of op het schoolplein.Daarom is een goede samenwerking tussen leerkracht, intern begeleider en logopedist onmisbaar. Samen zorgen we ervoor dat taalproblemen op tijd worden herkend en effectief worden aangepakt.Luisteren is signalerenLeerkrachten merken vaak als eersten dat een kind moeite heeft met taal.Soms zijn de signalen subtiel: een leerling die veel “die daar” zegt, opdrachten niet goed uitvoert of stil blijft in de kring.Let bijvoorbeeld op:- moeite met het begrijpen van mondelinge instructies;- korte of onvolledige zinnen;- beperkte woordenschat;- frustratie of stil gedrag bij taalopdrachten.Een kort overlegmoment met de logopedist kan vaak al duidelijkheid geven over wat er speelt en wat in de klas kan worden ondersteund.Logopedische adviezen in de klasLogopedie leeft niet alleen in de behandelkamer. Kleine aanpassingen in de klas maken al groot verschil.Praktische tips:- Herhaal nieuwe woorden in verschillende vakken.- Gebruik visuele steun, zoals pictogrammen, gebaren en materialen.- Spreek rustig, met korte en duidelijke zinnen.- Laat kinderen woorden of zinnen herhalen met het juiste voorbeeld.- Geef extra verwerkingstijd bij opdrachten.Voorbeeld uit de praktijk:“In groep 3 merkte juf Karin dat Sara stil bleef in de kring. Door tijdens het voorlezen bewust woorden te herhalen die Sara bij logopedie oefende, begon ze spontaan mee te praten.”Samenwerking loontTaal groeit het best als school en logopedie dezelfde lijn volgen.Plan daarom regelmatig een kort overlegmoment, bijvoorbeeld eens per zes weken tijdens een groepsbespreking.Handige overlegvragen:- Welke doelen oefent het kind bij logopedie?- Hoe herken ik die doelen in de klas?- Hoe kan ik het kind in de dagelijkse les ondersteunen?Zo wordt logopedie een natuurlijk onderdeel van de taalomgeving van de school.Snelle signalen van taalproblemen- Het kind begrijpt groepsinstructies niet goed.- De woordenschat groeit traag of woorden worden verkeerd gebruikt.- Er is verschil tussen mondelinge en schriftelijke prestaties.- Het kind lijkt dromerig of trekt zich terug.Vroege signalering voorkomt frustratie en bevordert ontwikkeling.Samen sterk voor taalTaalontwikkeling is teamwork.Wanneer logopedist, leerkracht en intern begeleider elkaar versterken, groeit niet alleen de taal, maar ook het zelfvertrouwen van het kind.“Taal is niet van de logopedist alleen. Het is van iedereen die met het kind praat, luistert en meedoet.”Meer weten over logopedie op school?Praatjuf denkt graag mee over samenwerking, signalering en taalstimulering in de klas.Neem contact op via [email protected] of het contactformulier op onze website.

13 oktober 2025
Voorlezen met je kind: samen groeien in taal

Voor­le­zen met je kind: samen groei­en in taal

Voorlezen is niet alleen een gezellig moment met je kind, het is ook een krachtige manier om de taalontwikkeling van kinderen te stimuleren. Door samen kinderboeken te lezen, prenten te bekijken en te praten over het verhaal, groeit de woordenschat en leren kinderen nieuwe zinnen en klanken. Zo leg je stap voor stap een stevige basis voor taalbegrip en leesplezier.Waar vind je de mooiste voorleesboeken?BibliotheekVeel bibliotheken bieden gratis een pasje aan voor kinderen tot en met 18 jaar. Daarmee krijg je toegang tot een enorme collectie voorleesboeken voor peuters en kleuters, maar ook boeken voor oudere kinderen. Online vind je extra’s zoals themaboeken, luisterboeken met muziek en prenten, en zelfs interactieve filmpjes om letters te leren. Er zijn boeken in meerdere talen, zoals Nederlands, Engels, Duits, Pools, Syrisch en Turks – ideaal voor meertalige gezinnen die de thuistaal en het Nederlands willen ondersteunen.NPO ZappelinOp de website van NPO Zappelin (https://www.zappelin.nl/) vind je ingesproken prentenboeken met tekst erbij.Ook zijn er podcasts beschikbaar, een leuke afwisseling naast traditionele voorleesboeken.JeugdbiebOp https://www.jeugdbieb.nl/ staan filmpjes van boeken die kinderen kunnen bekijken.Handig voor jonge lezers die houden van bewegend beeld in combinatie met taal.Prentenboeken in alle talenOp https://prentenboekeninalletalen.nl/ vind je meer dan 78 talen om uit te kiezen. Van Nederlandse prentenboeken (14 titels) tot Arabische (12 titels) en Tigrinya (6 titels).Een aanrader voor meertalige gezinnen die samen willen voorlezen in zowel de moedertaal als het Nederlands.YouTubeZoek op ‘voorleesboeken’ of ‘prentenboeken’ en je vindt talloze ingesproken verhalen. Dit kan een mooie aanvulling zijn op de boeken die je thuis of bij de bieb vindt."Geef een prentenboek cadeau"Met dit landelijke initiatief krijgen kinderen de kans om op te groeien met de mooiste verhalen.Twee keer per jaar ligt er in de boekhandel een prentenboek voor kinderen van 2-6 jaar en een jeugdboek (8-12 jaar) voor maar €2,99.Zo wordt lezen voor ieder gezin toegankelijk.Voor meer informatie, kijk op: https://geefeenboekcadeau.nl/over-de-actie/Aanraders van PraatjufNellie en Cezar, de vier seizoenen – Ingrid Godon en Bette WestersVos’ favoriete seizoen – Fiona Barker en Christine PymHet neus, tenen en buik boek – Sally Nicholls en Gosia HerbaOntdek de kleuren – Marion DeucharsRupsje Nooitgenoeg – Eric CarleDe mooiste vis van de zee – Marcus PfisterDe ridder zonder billen – Levina van TeunenbroekBoekenreeksen van Hennie de Heks, Kikker, Dikkie Dik en Jip en JannekeEikenbosverhalen – Julia Donaldson & Axel SchefflerDe gruffalo – Julia DonaldsonOma’s wonderbaarlijke griezelhuis – Meritxell MartíHeertje en Meneertje – Elle van Lieshout & Erik van OsFloddertje – Annie M.G. SchmidtMees Kees – Mirjam OldenhaveMatilda – Roald DahlSuperjuffie – Janneke SchotveldDolfje Weerwolfje – Paul van LoonGeheim agent Oma – Manon SikkelTot slotVoorlezen is een laagdrempelige manier om samen te genieten én je kind spelenderwijs te laten groeien in taal. Of je nu kiest voor een prentenboek in het Nederlands, een luisterboek of een meertalig voorleesboek: elke keer dat je samen leest, geef je je kind een voorsprong in taalvaardigheid en zelfvertrouwen.Heb jij zelf nog een favoriete tip voor een voorleesboek voor peuters of kleuters? Deel hem gerust, samen maken we de lijst nóg rijker.

06 oktober 2025
Kwijlen: natte shirts, volle slabben en soms méér dan dat.

Kwij­len: natte shirts, volle slab­ben en soms méér dan dat.

Voor jonge kinderen is kwijlen heel normaal. Speeksel hoort bij groei: het helpt bij slikken, eten, praten. Maar wat als die natte kin blijft? Als het kwijlen zóveel is dat shirts nat zijn, of speelgoed drijfnat?Dan is het tijd om wat beter te kijken  en soms ook te handelen.Wat is normaal en wat niet meer?Tot 18 maanden is kwijlen heel gebruikelijk. Kinderen leren dan hun mond- en tongspieren te gebruiken.Tussen 18 maanden en 3 jaar neemt het meestal af, met tijdelijke terugval bij doorkomende kiezen of verkoudheid.Na 4 jaar hoort kwijlen zeldzaam te zijn. Als het dan nog regelmatig voorkomt, is er vaak iets meer aan de hand.Waarom blijft een kind kwijlen?Langdurig kwijlen kan komen door:Onvoldoende mondsluiting (lippen blijven open),Slappe mond- of tongspieren,Moeite met slikken of speekselbeheer,Open mondademhaling of lage spierspanningOf neurologische oorzaken, bijvoorbeeld bij een ontwikkelingsstoornis.Het is zelden luiheid. Het is vaker een motorisch patroon dat niet goed is meegegroeid.Ouders zeggen vaak: “Hij heeft het zelf niet door.”En dat klopt.Kinderen voelen speeksel niet altijd, of herkennen het signaal om te slikken niet op tijd.Wanneer onderneem je actie?Let op deze signalen:Je kind is ouder dan 4 en kwijlt meerdere keren per dagKleding, speelgoed of boeken raken natAndere kinderen beginnen opmerkingen te makenJe kind krijgt last van huidirritatie rondom de mondDe mond staat vaak open, ook als je kind niet praat of eetJe merkt dat het kwijlen hem belemmert in contact of zelfvertrouwenDan is het zinvol om hulp in te schakelen.Wat kun je als ouder doen?Observeren zonder oordelenLet op wanneer het kwijlen gebeurt. Tijdens spel? Bij vermoeidheid? Of juist bij concentratie?Speels stimulerenOefen samen mondsluiting door: rietjes drinken, blazen door fluitjes of bellenblaas, liptrillingen maken, slikspelletjes doen.Herinneren zonder schaamteZeg rustig: “Ik zie wat speeksel, wil je het even wegslikken?”Of gebruik een discreet handgebaar. Zo help je zonder dat je kind zich bekeken voelt.Neem contact op bij twijfelEen logopedist onderzoekt de mondmotoriek en het speekselbeheer. De huisarts of jeugdarts kan onderliggende oorzaken mee beoordelen. Vroege begeleiding voorkomt frustratie én natte kleren.Kwijlen is geen onwil, het is een signaal.Een kind dat kwijlt, laat vaak zien dat iets nog niet helemaal in balans is. Geen reden voor paniek, wél voor aandacht.Met de juiste hulp groeit mondcontrole gewoon mee.BronnenNederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF) – www.nvlf.nlKentalis – Informatie over speekselverlies en mondmotoriek – www.kentalis.nlNHG-richtlijn 'Sialorroe' – Nederlands Huisartsen Genootschap – www.nhg.orgJGZ-richtlijnen / Centrum voor Jeugdgezondheid – www.ncj.nl

22 september 2025
Schermspel: waarom het belangrijk is en hoe je het thuis stimuleert

Scherm­spel: waar­om het be­lang­rijk is en hoe je het thuis sti­mu­leert

Stel je voor: je kind zit aan tafel, jij zit tegenover hem – met daartussen een scherm van karton. Jij zegt: “Zet de kip in het hok en leg het varken naast de tractor.” Jouw kind voert het uit, zonder te kunnen spieken. Pas daarna draaien jullie het scherm om en vergelijken jullie het resultaat. Dit is geen gewoon spelletje. Dit is schermspel – en het versterkt taal, begrip én samenwerking.Wat is schermspel precies?Schermspel is een speelse oefenvorm waarbij een fysiek scherm (bijvoorbeeld van karton of een map) tussen kind en volwassene staat. Het kind ziet niet wat de ander doet – en moet dus volledig op taal vertrouwen. Er wordt géén gebruik gemaakt van een scherm als apparaat. Juist het ontbreken van visuele steun maakt dat het kind actief moet luisteren, onthouden en uitvoeren.Schermspel is daarmee een krachtig middel voor:TaalbegripAuditieve aandachtPlaatsbepaling en logisch denkenZelfstandigheid in taakaanpakWaarom is schermspel belangrijk?Begrijpend luisteren versterkenHet kind hoort een opdracht en voert die uit – zonder voorbeeld. Zo groeit het auditief geheugen én het taalbegrip.Concentratie en werkgeheugen trainenGeen visuele hints betekent: beter luisteren, onthouden, toepassen.Ruimtelijke taalbegrippen oefenenDenk aan: boven, onder, naast, tussen, rechts van – ze worden tastbaar door actie.Samenwerking en zelfvertrouwen opbouwenJouw kind leert: ik kan iets uitvoeren op basis van taal. Dat geeft vertrouwen – en trots.Spelenderwijs leren in een veilige settingFouten zijn niet ‘fout’, maar kansen om samen te ontdekken wat er nog sterker kan.Voorbeeld uit de logopedie: thema boerderijEen veelgebruikte toepassing is het boerderij-schermspel.Bijvoorbeeld:De logopedist zegt: “Zet de kip in het hok en leg het varken naast de tractor.”Het kind voert deze opdracht uit achter het scherm. Er is geen visuele controle of hulp: alles gebeurt op basis van taalbegrip en luisteren.Pas na afloop vergelijken kind en logopedist de platen. Klopt het? Wat ging goed? Wat was lastig?Door deze werkwijze oefent je kind ongemerkt:meerdere instructies onthoudenplaatsbepaling via taalauditieve verwerkingeigen keuzes maken en durven uitvoerenHet mooie? Juist doordat het kind niet kan afkijken, groeit het zelfvertrouwen als het lukt.En lukt het niet? Dan bespreken jullie het samen, zonder oordeel.Hoe kun je schermspel thuis doen?Gebruik een scherm van karton of een opengeklapte map.Jij en je kind werken aan weerszijden – jullie zien elkaars werk niet.Werk met knutselmateriaal, stickers of speelplaatjesBijvoorbeeld met dieren, vormen of themaplaatjes (boerderij, seizoenen, huis).Geef gesproken opdrachtenBegin eenvoudig: “Plak de zon boven de boom.” Bouw op: “Plak de ster naast het huis en de maan boven het hek.”Bouw samen aan plezier en vertrouwenNa afloop bespreken jullie het resultaat. Geef complimenten op inzet, luisterhouding en aanpak. Je zegt niet alleen op ‘goed of fout’.Tot slot: Schermspel vraagt geen dure materialen of apps.Alleen taal, aandacht en een beetje fantasie.Maar wat je ermee traint? Begrip, focus, taalbegrippen, geheugen én zelfvertrouwen.Want groeien in taal begint met luisteren, onthouden, proberen en samen lachen als het (bijna) lukt.

15 september 2025
De speen: troost, gewoonte… of struikelblok?

De speen: troost, ge­woon­te… of strui­kel­blok?

(In lijn met adviezen van NVLF, jeugdarts en Ivoren Kruis)Voor veel kinderen is een speen een veilig vriendje. Een bron van rust bij moeheid, troost bij verdriet of spanning. En eerlijk? Voor ouders soms ook een redding – zeker bij inslapen. Maar langdurig speengebruik kan wél gevolgen hebben. Voor spraak, mondmotoriek én gebit.Wat zeggen experts?De Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF) en het Ivoren Kruis (tandheelkundige preventie) geven aan dat spenen na het eerste levensjaar stap voor stap afgebouwd moeten worden. Het consultatiebureau sluit zich daarbij aan.Waarom? Omdat een speen:de tongbewegingen beperkt (belangrijk voor spraak),klankvorming beïnvloedt (bijv. toe in plaats van stoel),en de ontwikkeling van kaak en tanden kan verstoren (open beet of kruisbeet).Signalen dat de speen remt:Je kind praat met de speen nog in de mond.De speen is er ook overdag ‘voor de zekerheid’.Je merkt dat woorden of klanken onduidelijk zijn.Ouders herkennen dit vaak pas later: “Ik snapte eerst niet dat zijn uitspraak met de speen te maken had…”Afbouwen doe je zo – samen en met vertrouwenPraat over het waarom: Leg uit dat de mond wil groeien en oefenen. Niet als straf, maar als teken van groei.Beperk en voorspel: Spreek af: alleen bij inslapen. Of: de speen woont voortaan in een doosje. Laat je kind daarin meedenken – dat geeft rust.Maak er iets moois van: Stop de speen in een ‘speendoosje voor grote kinderen’Doe een ‘speen-op-reis-ritueel’ naar de speenpostGebruik een groeikaartje: iedere speenvrije dag krijgt een sterRituelen helpen kinderen afscheid nemen op een veilige, betekenisvolle manier.Vervang de speen door iets anders geruststellends: een knuffeldoekje, een rustliedje, een zachte ademhalingsoefening.Vraag hulp als het vastloopt: Als je twijfelt of merkt dat spraak of gebit beïnvloed wordt, overleg dan met de huisarts, jeugdarts, logopedist of tandarts. Samen kijk je wat je kind nodig heeft.Speengebruik: soms nodig, maar niet voor altijdElke speen is tijdelijk. Troost is blijvend – en zit vaak in de aandacht die je geeft.Loslaten lukt als je kind het niet alleen hoeft te doen.

08 september 2025
Als je kind hees is: wat stemklachten ons vertellen

Als je kind hees is: wat stem­klach­ten ons ver­tel­len

Sommige kinderen klinken schor of hees zonder verkouden te zijn. Dan is het goed om even stil te staan bij wat die stem ons eigenlijk vertelt. Want een hese stem is soms meer dan ‘veel praten’.Herken je deze signalen?Je kind klinkt bijna elke dag hees, vooral ’s avonds of na school.De stem klinkt ‘nattig’, alsof er slijm op zit – ook zonder snotneus.Je hoort vaak keelschrapen of kuchjes, zonder dat er iets ‘vastzit’.Je kind mijdt spreken of wordt moe van praten.De stem slaat soms over of klinkt ‘ver weg’.Ouders beschrijven soms dat hun kind “zachtjes praat zonder energie” of “plots niet uit zijn woorden komt tijdens het zingen of lezen”.Hoe ontstaat het?Bij kinderen zijn stemklachten vaak functioneel: de stem wordt intensief of verkeerd gebruikt. Denk aan:Veel roepen op school of tijdens het buitenspelenFluisteren of schrapen bij spanning of verkoudheidMoeite met stemcontrole bij grote emotiesSoms zit het ook dieper:Keelspanning bij faalangst of overprikkelingTerugkerende infecties of vergrote amandelenVerkeerde spreekgewoonten die ‘ingesleten’ zijnWat kun je als ouder doen?1. Observeer zonder paniek: Let op wanneer de stem verandert. Is het na schooltijd? Na zingen? Bij spanning? Deze patronen helpen bij het inschatten van de oorzaak.2. Vermijd stemvalkuilen: Geen frisdrank of melk voor het spreken, Niet fluisteren (zwaarder dan je denkt!)3. Geen stemverheffing bij frustratie. Help je kind op een andere manier uitdrukking te geven. Bied alternatieven.Logopedie leert kinderen technieken als:Huffen (zachte luchtstoot)Slikken in plaats van schrapenLax Vox (stem ontspannen via bubbelen)Deze spelvormen helpen je kind een andere manier van stemgebruik aan te leren.Gebruik stemhygiëneLaat je kind water drinken gedurende de dagVermijd geforceerd praten of zingenZorg voor stemrust bij keelpijn of stemvermoeidheidWanneer schakel je de huisarts in?Als je merkt dat:de heesheid langer dan drie weken aanhoudtje kind vaak moet hoesten of schrapen zonder verkoudheider keelpijn of druk in de keel optreedt zonder medische oorzaakDan is het verstandig de huisarts te betrekken. Die kan lichamelijke oorzaken uitsluiten (zoals reflux, allergie of spanning in de keelspieren) of doorverwijzen naar de logopedist of KNO-arts. Een samenwerking tussen ouder, huisarts en logopedist biedt de beste zorg.Wat kan logopedie betekenen?Een logopedist onderzoekt hoe je kind zijn stem gebruikt en leert hem of haar – op speelse manier – hoe het anders kan. Daarbij staat plezier, herkenning en positieve feedback centraal. Geen eindeloze herhaling, maar motiverende oefeningen met effect.

01 september 2025
Communicatieve Voorwaarden - Voor je kind leert praten… moet er iets anders groeien

Com­mu­ni­ca­tie­ve Voor­waar­den - Voor je kind leert pra­ten… moet er iets an­ders groei­en

Je kind leert niet van de ene op de andere dag praten. Daarvoor moeten eerst andere dingen op hun plek vallen. Net als bij fietsen: voor je kunt trappen, moet je eerst je evenwicht kunnen houden.Die basis noemen we de communicatieve voorwaarden. Ze vormen de ‘bodem’ waarop taal kan groeien.Wat zijn communicatieve voorwaarden?Het zijn de bouwstenen die nodig zijn om tot echte communicatie te komen. Zonder die voorwaarden is praten vaak te moeilijk, te snel, of niet logisch voor je kind.Belangrijke voorwaarden zijn:Aandacht en concentratieKan je kind zijn aandacht ergens bij houden? Naar jouw gezicht kijken? Reageren op geluiden of beweging?Contact makenZoekt je kind oogcontact? Reageert het op jouw stem, je aanraking of je gezichtsuitdrukking?ImiterenDoet je kind jou na? Klanken, gebaren, bewegingen?WisselwerkingWacht je kind op jouw reactie? Neemt het beurten in een spelletje? Is er iets van ‘samen doen’?BegripBegrijpt je kind eenvoudige aanwijzingen of gebaren? Kijkt het naar wat jij aanwijst?Motivatie om te communicerenWil je kind iets duidelijk maken? Trekt het je mee? Maakt het geluidjes of gebaren om iets gedaan te krijgen?Waarom zijn die voorwaarden zo belangrijk?Omdat taal pas betekenis krijgt als je kind leert: ik doe iets – en jij reageert.Daar groeit communicatie uit: actie → reactie → herhaling → betekenis.Zonder die fundamenten voelt taal als ruis. Kinderen die moeite hebben met die voorwaarden, praten vaak laat, weinig of oppervlakkig. Ze wijzen liever, trekken aan je hand, of lijken ‘in hun eigen wereld’ te zitten.Wat kun je als ouder doen?Geef rust en ruimteGebruik korte zinnen, wacht op reactie, laat stiltes vallen.Speel oog-in-oogGa op de grond zitten, kijk mee, volg je kind in plaats van te sturen.Imiteer je kindHerhaal zijn geluidjes, gebaren of mimiek – en wacht wat er gebeurt.Bouw voorspelbare routines inLiedjes, boekjes, kietelspelletjes: alles wat herhaalbaar is, versterkt communicatie.Gebruik natuurlijke gebarenWijs, klop op je borst bij “ik”, zwaai bij “dag”. Kinderen leren taal eerst met hun lijf.Zoek contact, niet woordenAls je kind geen klanken maakt: reageer op de blik, het gebaar of de intentie.Contact is altijd het begin.Praten begint niet met woorden. Het begint met aandacht.Communicatieve voorwaarden zijn geen losse vaardigheden. Het zijn relatievaardigheden.Je kind leert:  ‘Ik ben de moeite waard om naar te luisteren.’En precies dáár groeit taal.Ben je benieuwd naar de ontwikkeling van de communicatieve voorwaarden van je kind?Download de Praatjuf Checklist Communicatieve Voorwaarden.

18 augustus 2025
Klaar voor groep 3: spelenderwijs bouwen aan auditieve vaardigheden

Klaar voor groep 3: spe­len­der­wijs bou­wen aan au­di­tie­ve vaar­dig­he­den

De overgang naar groep 3 is een mijlpaal. Kinderen leren lezen, schrijven en sommen maken. Maar vóórdat die letters betekenis krijgen, moet er iets anders stevig staan: auditieve vaardigheden. Zonder een goed gehoor voor klanken is lezen net zo lastig als fietsen zonder trappers.Waarom auditieve vaardigheden onmisbaar zijnAuditieve vaardigheden zijn de stille helden achter het leren lezen. Kinderen moeten klanken kunnen onderscheiden, woorden kunnen hakken en plakken, en rijm herkennen. Deze vaardigheden vormen de basis voor klank-tekenkoppeling.5 simpele maar krachtige opdrachten Klankensafari in huis: zoek samen voorwerpen die beginnen met dezelfde klank. Laat je kind de klank benoemen en herhalenHakken en plakken aan tafel: zeg een woord in losse klanken (s-o-e-p) en laat je kind het samenvoegen. Of andersom: je kind hakt een woord in klanken.Rijmronde op de fiets: zeg een woord en laat je kind rijmen. Begin simpel en verzin eventueel samen een rijmverhaal.Met een knuffel: fluister een zin naar je kind en laat die het doorfluisteren. Komt het goed terug?Wie hoort het eerst?: kies drie klanken en lees een verhaaltje. Laat je kind klappen als het een klank hoort.Tot slotMerk je dat je kind moeite heeft met klanken of lezen ontwijkt? Bespreek dit met de leerkracht of logopedist. Vroeg erbij zijn maakt écht verschil.“Groeien in taal begint met luisteren naar de kleine, grote stappen van je kind.”

10 augustus 2025
sluiten

Meld je aan voor onze maandelijkse logopedie oefeningen

Wij zijn aangesloten bij

DTL Proof
Gezondheidscentrum Didam
Gezondheidscentrum Waalsprong
Kiwa
KP
Praatcoach
Praatjuf
NVLF
ParkinsonNet
Unik
Werken bij Praatjuf
x

Heb je een vraag? Bel ons! Bereikbaar van ma t/m vrijdag van 08:30 - 17:00

Praatjuf